Je hoort en leest het vaak. Je hoeft helemaal geen dure spullen aan te kopen om lichtgewicht op pad te kunnen gaan. We namen de proef op de som, en op basis van The Big Three – slaapsysteem, shelter en rugzak – begonnen we enkele lijstjes samen te stellen. Budgetvriendelijk, iets middenin, en premium. Is duurder lichter? Is goedkoop mogelijk? Wat een snelle denkoefening moest zijn werd 2 maanden discussie met tientallen versies vooraleer we eruit waren. En zijn we er wel uitgeraakt?

We bekijken dus iedere categorie: matjes, slaapzakken, tenten en rugzakken. Rugzak komt als laatste gezien je ook eerst je andere spullen koopt, en dan pas een rugzak zoekt waarin deze spullen effectief ook passen. We bekijken budget oplossingen, een gemiddeld prijspunt, en duurdere spullen. Om religieuze discussies te vermijden hier op de redactie – maar vooral omdat we zelf niet konden kiezen – vernoemen we altijd een alternatief per categorie en prijssegment. Achteraf tellen we het gewicht en prijs op van de drie segmenten en bekijken we de resultaten.

We gaan uit van 3 seizoenen, dit betekent maximum lichte nachtvorst, wat belangrijk is voor de slaapzak, maar ook het matje. Voor de rugzak gaan we uit van een driedaagse, hoogstens vijfdaagse, wat toelaat om een kleiner volume te kiezen want je neemt dan minder eten en brandstof mee in vergelijking met pakweg twee weken trekken. Samengevat: een lang weekend buiten de winterperiode zeg maar.

Matjes

We laten even de gewone mousse matjes achterwege, die zijn vaak licht, maar echt comfortabel zijn die niet. En de kans is groot dat je die zowieso al hebt.

Budget: Therm-a-Rest Z-Lite, 410g, 40 EUR
Alternatief: Alpkit Aero 180, 582g, 50 EUR

De Z-Lite is ondertussen een klassieker, en voor goede redenen populair bij alpinisten. Het matje is makkelijk aan de buitenkant van een rugzak vast te maken dankzij zijn compacte vierkante vorm. Het is lichter dan de meeste closed cell foam matjes en slaapt net iets zachter dankzij de eierdoos constructie, waardoor je net wat meer afgeveerd wordt – zolang je zelf niet te zwaar bent. Het Britse Alpkit met zijn Aero lijn heeft goeie dunne zelfopblaasbare matjes die kwalitatief hoogstaand zijn en compact op te bergen zijn.

Mid: EXPED SynMat Basic UL 7.5 M, 410g, 90 EUR
Alternatief: Therm-A-rest Prolite R, 460g, 100 EUR

Met de SynMat Basic luchtmatras krijg je het befaamde EXPED comfort en warmte voor een relatief lage prijs, in vergelijking met hun andere matjes. Zeer laag gewicht, even licht als een Z-Lite, maar veel comfortabeler. Zelfs meer comfortabel dan een zelfopblaasbaar matje gezien het een luchtmatras is. De Therm-A-Rest Prolite R weegt net ietsje meer en kost 10 EUR meer. Maar het is robuuster, heeft zichzelf bewezen en het is een gevestigde waarde. Door niet size regular maar de 120cm size small te nemen kan je de prijs en het gewicht nog verder drukken, of het comfort verhogen door een Prolite Plus S te nemen die extra dik is en beter beschermd tegen vriestemperaturen. Een 120cm matje schrikt je misschien af maar meer is eigenlijk niet nodig voor 3 seizoenen. Je schouders en heupen – de drukpunten dus – passen ruim op 120 cm. Onder je benen leg je gewoon je rugzak en reserve kleren. Warm genoeg voor de benen.

Premium: Therm-A-Rest NeoAir XLite R, 350g, 150 EUR
Alternatief: Exped Downmat UL 7 M, 565g, 180 EUR

De Therm-A-Rest NeoAir is onklopbaar qua gewicht en volume. Het volume is inderdaad enorm klein: 1L. Opvouwen naar 1L blijft na gebruik ook eenvoudig. Enige nadeel is de iets fragielere materialen en het krakend geluid als je je draait op de luchtmatras. De Downmat van EXPED is zwaarder en duurder, maar iets sterker en beduidend warmer. Een Exped Downmat is het ultieme matje voor wintertrekking, maar is complexer in gebruik – in het bijzonder moet vermeden worden dat vochtige lucht (je adem) niet tot bij de dons binnenin geraakt.

Slaapzakken

We kijken enkel naar donsslaapzakken omdat die de beste warmte / gewicht / volume verhouding hebben. Let wel, de ene dons is de andere niet, veel factoren maken het ene type dons warmer dan het andere. Kwaliteitsdons zal dan ook meer kosten.

Budget: Deuter Trek Lite 250, 810g, 160 EUR
Alternatief: Alpkit SkyeHigh 600, 1215g, 160 EUR

Deuter heeft een goeie prijs en is een lichte slaapzak. De slaapzak is wel beduidend minder warm en gaat maar tot 5°C. Een upgrade via bv een donsjas of extra kleren zou wel eens nodig kunnen zijn. Het kan best dat je even moet zoeken om de Deuter in ons Belgenlandje te vinden. De Alpkit SkyeHigh 600 is dan zwaarder, maar bevat veel meer dons. 1200g is veel voor een lichtgewicht slaapzak, maar in de wereld van de synthetische slaapzakken is het dan weer een pluimgewicht. De Alpkit heeft een beter temperatuur bereik van -5°C voor dezelfde prijs. Heb je met een tweeseizoensslaapzak en 8°C comfort genoeg dan is de synthetische The North Face Lynx Sleeping Bag met zijn 799g en 150 EUR een interessant compact model.

Mid: Alpkit PipeDream 400, 750g, 190 EUR
Alternatief: The North Face Gold Kazoo, 878g, 220 EUR

Qua prijs kwaliteit is de Alpkit PipeDream 400 onklopbaar. Hoogste kwaliteit dons in een lichtgewicht verpakking die comfort tot net voorbij de 0°C aanbiedt. De Gold Kazoo is een duurder, ietsje zwaarder alternatief, maar heeft wel Climashield Prism insert onderaan de slaapzak die voor warmte zorgen op plekken waar een gewone slaapzak omwille van compressie hun warmte verliezen. Die thermal pads werken echt, en zijn zeker een meerwaarde voor de rugslaper.

Premium: MontBell UL Spiral Down Hugger #3, 625g, 350 EUR
Alternatief: Rab Infinity 300, 650g, 490 EUR

MontBell is synoniem voor lichtgewicht in alles wat ze maken. Hun befaamde Spiral Down Hugger lijn zijn dan ook lichtgewicht met zeer hoge kwaliteit dons en afwerking, en zeer comfortabel door de stretch wanden van de slaapzak, maar beduidend duurder dan de middenklasse. De stretch is voornamelijk hetgeen hier een verschil maakt, want de overige specs liggen dicht bij de produkten uit de middenklasse. Alternatieven waren vrij moeilijk hier, en hebben voor weken discussie gezorgd, want je vindt best wel dure, lichtgewicht slaapzakken van 400 – 500 gram die beweren comfortabel in de buurt van het vriespunt te komen, maar kan dit uiteindelijk wel? Je hebt voor een bepaalde warmte zowieso een bepaalde hoeveelheid kwaliteitsdons nodig. Er is dus geen toverformule, zonder gewicht, geen warmte. Wil je in comfort naar het vriespunt, dan moet je rekenen op ongeveer 400g top of the line dons (en nog meer als je minder dure dons neemt), daar moet dan nog een slaapzak rond, en je komt op 600-700 gram uit. Ja het heeft even geduurd hier… de subultralight slaapzakken hebben we dus maar geschrapt. De nieuwe Rab Infinity 300 intrigeerde ons wel, en die probeert met 300 gram super de luxe dons en een zeer complexe en geoptimaliseerde baffle constructie een stevige, performante slaapzak neer te zetten. De prijs is navenant.

Tenten

Laten we meteen maar met de deur in huis vallen. Echte budget tenten die ook nog lichtgewicht zijn vonden we niet – behalve misschien soms een keer in de solden en via een toonzaalmodel. Je betaalt dus voor het lage gewicht.

Budget: Vaude Refuge Eco 2P, 1400g, 220 EUR
Alternatief: DD Tarp Solo, 490g, 40 EUR

De scherp geprijsde Vaude Refuge komt neer op 700g per persoon, maar je moet twee wandelstokken gebruiken om de tent op te zetten. Als budget alternatief, en meteen ook de lichtste oplossing, kan je gaan voor een eenpersoonstarp, voor 490g en 40 EUR. Dit is zeker geen lichte tarp, er bestaan tarps die een fractie van dit wegen en veel meer kosten, maar het is wel een kwalitatief goeie tarp met een zeer aantrekkelijk prijskaartje, ideaal om eens te testen of een tarp je wel ligt.

Mid: Mountain Hardwear SuperMega UL 2, 1110g, 330 EUR
Alternatief: Vaude Hogan Ultralight Argon 1-2P, 1490g, 360 EUR

Het was even zoeken, en dat zal je ook moeten doen mocht je die willen, maar toen vonden we de Mountain Hardwear SuperMega UL voor 2 personen, wat neerkomt op 555g per persoon, en maar 330 EUR, wat best weinig is voor zo’n tent. De lichtste tweepersonentent die Mountain Hardwear ooit gemaakt heeft. In de middenklasse van in de 300 tot tegen de 500 EUR domineert Vaude op het vasteland met verschillende goeie modellen, waarvan de Hogan reeks wellicht de bekenste is. Eén van de lichtere varianten, de Hogan Ultralight Argon komt neer op 1490g of 745g per persoon. Je kan ook bij de pure klimmerken gaan zien: zo is er de single wall Firstlight tent van Black Diamond. Een kleine, smalle tweepersoonstent maar wel zeer geschikt voor 4 seizoenen omdat het eigenlijk een alpinisme tent is, en met nagenoeg hetzelfde gewicht van 750g per persoon en een prijs van 370 EUR als de Vaude Hogan Ultralight Argon.

Premium: Terra Nova Solar Photon 2, 975g, 550 EUR
Alternatief: Vaude Power Lizard UL 1-2P, 1050g, 440 EUR

Als we veelgebruikers zijn, en echt willen investeren in een tent, dan zijn er nog opties. Terra Nova zal misschien minder bekend zijn hier in België maar dit zou de lichtste volwaardige tent zijn van de wereld. Met zijn 488g per persoon is het inderdaad een pluimgewicht. Als alternatief de Vaude Power Lizard met 525g per persoon hoewel dit hier om een zeer klein tentje gaat – vandaar de noemer 1-2P. Wil je lichtgewicht gaan, maar toch veel ruimte hebben, dan raden we je de Hilleberg Anjan (1700g, 560 EUR) aan voor 850g per persoon. Ja 1700 gram is veel in lichtgewicht termen, maar dat is het niet als je ziet hoeveel tent je hiervoor krijgt.

Rugzakken

De rugzakken waren ook een groot punt van discussie. De denkwijze kwam erop neer dat je eigenlijk een groter model rugzak moet hebben als je niet overal het kleinste, lichtste en duurste nam uit de andere categorieën. Een beginner heeft dus meer nodig, en een specialist met een ruim budget zal met met minder volume overweg kunnen. Volume, gewicht en prijs moeten dus hand in hand gaan. Gelukkig liggen de prijzen uiteindelijk vrij dicht bijeen. Wat opvalt is dat je vaak in de alpinisme rugzak categorie moet gaan zoeken, omdat snelle lichte rugzakken voor de laatste summit push daar al langer ingeburgerd zijn dan lichtgewicht, kleine volume trekkingsrugzakken.

Budget: Golite Peak 38, 765g, 100 EUR
Alternatief: Jack Wolfskin Ascent Pack 36, 900g, 90 EUR

Met zijn 765g en 38 liter, van het iconische Golite, is de Peak een aantrekkelijk instapmodel met uitgekiemde, specialistische lichtgewicht features. Als je even zoekt vind je deze rugzak binnen Europa. Jack Wolfskin heeft met de Ascent Pack 36, een klimrugzak een goeie volwaardige rugzak, met compressie, heupriemzakjes en meshzakjes voor 900g en 10 EUR minder. De Vaude Splock 38, ook een klimrugzak, weegt net iets boven de kilo en kost 100 EUR voor 38 liter.

Mid: Mountain Hardwear SummitRocket 40, 750g, 120 EUR
Alternatief: Osprey Exos 46, 1050g, 160 EUR

De SummitRocket is duidelijk een klasse apart en biedt veel volume voor weinig gewicht en geld. Plus er is goed nagedacht over de features: zo heb je een opvouwbaar bivakmatje in het rugpaneel zitten. Het wordt even zoeken naar dit model maar dit wilden we je toch niet onthouden. Speed climber Ueli Steck stond in voor het design, en dat zie je. Als alternatief een extra ruime 46l Osprey Exos. Een lichtgewicht rugzak die er eigenlijk nog vrij normaal uitziet, als we het zo respectloos mogen uitdrukken. De Exos serie bestaat al een eindje en is zonder meer verdiend succesvol. De nadruk ligt op hoog draagcomfort en goeie functionaliteit. Net iets zwaarder maar goedkoper en een litertje kleiner is de Mammut Creon Light 45 voor 140 EUR.

Premium: Osprey Hornet 32, 600g, 110 EUR
Alternatief: Osprey Exos 34, 960g, 140 EUR

Osprey domineert nog even verder met de compacte maar zeer functionele Osprey Hornet 32, enkel voor de gevorderde lichtgewicht hiker, of voor één nachtje buiten slapen als je begint met lichtgewicht. De Exos 34, de kleinste uit de Exos lijn, biedt een volwaardige rugzak met functionele extras voor 960 gram. Gaan we weer bij de klimrugzakken shoppen dan komen we de Arc’teryx Nozone 35 tegen met zijn 1000g en 180 EUR. Een zeer robuste maar lichtgewicht, no-frills alpiene rugzak met een zeer stevig frame waar heel wat in kan. Met extra grote compressieriemen waaronder je heel wat spullen kwijt kan – wat natuurlijk niet mag, je moet alles netjes opbergen, maar we weten allemaal hoe dit gaat.

De cijfers

Hoeft lichtgewicht niet duur te zijn? Is duurder ook meteen lichter? Laten we eens kijken.

Onze selectie komt ongeveer neer op 2600 gram voor 500 EUR bij budget, 2400 gram voor 700 EUR in het middensegment, en 1100 EUR voor 2000 gram in het premium segment.

Goedkoop is het dus niet. Je start bij 500 EUR (hoewel je die naar 300 EUR kan herleiden door systematisch het goedkoopste te nemen en onder een tarp in plaats van een tent te slapen), en om 200 gram lichter te gaan betaal je 200 EUR meer. Zo kom je aan 700 EUR. Daar kan je nog eens 400 gram van af doen, als je 400 EUR meer betaalt. 100 EUR per 100 gram zeg maar eens je voorbij de 500 EUR bent.

De lichtste configuratie is dan ook de duurste met 2063 gram en 1160 EUR. Maar dan heb je wel een volledige uitrusting die maar 2kg weegt…

De goedkoopste oplossing uit onze tabel is die van een tarp en een Z-Lite en komt dan neer op 2610 gram en 330 EUR. Met moeite lichter dan de budget oplossing, maar 200 EUR goedkoper.

Denk je toch liever wat traditioneel, en vertrouw je al die lichtgewicht toestanden niet helemaal, en komt het niet op een gram meer of minder, dan kom je aan 800 EUR en 3kg op basis van een EXPED Synmat, Alpkit PipeDream, Vaude Hogan Argon en de ruimere Osprey Exos 46. Zwaarder dan de hierboven beschreven scenario’s, maar uiteindelijk toch wel héél erg licht voor een traditionele trekker.

Lichtgewicht is dus duur. Of duurder. Spotgoedkoop zal het nooit zijn, want vooral slaapzakken en tenten drijven de prijs omhoog. Comfort en isolerend vermogen van de slaapmatjes gaan de prijs verder de hoogte in drijven. Met extra centen kan je het gewicht verder naar beneden halen zonder aan comfort in te boeten. Ben je gewend spartaans te werk te gaan, dan kan het ook met minder. Wat vooral opvalt is hoe makkelijk je onder de 3kg blijft, ongeacht het prijssegment, als je gewoon een beetje gaat rekenen en opletten. Lichtgewicht is dus vooral een bewustzijn tijdens je aankopen.

Denk je dat dit te gek is? Het kan nog beter. Ga je shoppen bij de kleine specialistische merken aan de andere kant van de oceaan, dan weegt je Big Three zelfs minder dan één kilo. Maar dat is voor een andere keer.