Terwijl we het spiksplinternieuwe Primus Winter Gas aan de tand konden voelen, kregen we ook de kans de Primus ETA Lite te testen. De compacte en efficiënte stoof van Primus.

Als we een kat een kat noemen, dan is dit de Jetboil variant van Primus. Ere wie ere toekomt, Jetboil heeft dit type stoofjes uitgevonden en iedere zelfrespecterende producent van stoofjes heeft ondertussen zijn variant uitgebracht. De Primus ETA Lite stoof is dus hun Jetboil variant. Wij waren benieuwd hoe verschillend, of gelijk, die was met de originele Jetboil.

Eerste aangename verrassing. De stoof komt in een mooie doos en presenteert heel mooi. Eigenlijk interesseert ons zo iets geen snars maar het was deze keer écht mooi gedaan. Je krijgt meteen de massieve brander te zien.

De typische ingebouwde vinnen van de 500 ml kookpot zijn net ietsje meer afgeschermd dan we kennen van de originele Jetboil. En in de plaats van een Neopreen omhulsel heb je hier een viltachtige stof die met velcro rond de pot zit. Het Tritan deksel van deze pot vormt meteen ook een drinkbeker, met een extra geïsoleerde anti-slip strook. De drinkbeker komt bijzonder goed van pas wanneer één van de teamleden systematisch een beker en/of spork vergeet. Nietwaar Q? Het vilten omhulsel heeft een breed handvat, dat op verschillende slimme manieren gebruikt kan worden. Er steken drie vreemde vijsjes op het hand en je krijgt er een touwtje bij. Het geheel kan aangestoken worden met een piezo ontsteker. En je krijgt er en inklapbare driepoot bij.

Het vast- en loskoppelen van het gasblikje en de brander is alvast heel makkelijk, zonder meer makkelijker dan wat we gewend zijn bij de Jetboil. De gepatenteerde driehoekige vorm pas je in elkaar en klik je opzij vast. Geen geworstel dus, en navenant morsen van kokend water, wanneer je het systeem los wilt koppelen.

De drie vreemde vijsjes die zo netjes in het handvat verwerkt zitten blijken te dienen om de Primus ETA Lite te gebruiken als klassieke stoof, met een standaard kookpot: je draait die in de drie uitsparingen van de brander, zodat de pot los van de brander komt te staan. Een eenvoudige en doeltreffende oplossing.

We namen de ETA Lite mee op trektocht in de Vogezen, om die samen met het Primus Winter Gas eens uit te proberen. Het systeem dat zeer volledig is, weegt wel wat natuurlijk, 434 gram voor de ETA Lite en nog eens zo’n 387 gram voor een 230 g blikje. Een 230 g blikje past wel niet in de ETA Lite en voor zover we kunnen zien zijn er nog geen Winter Gas blikjes in het kleinere 100 g formaat die passen. Voor ons betekende dat opdelen: de een de ETA Lite, de andere het Winter Gas, en de derde de woodstove als backup (spoiler: we hebben die niet nodig gehad, terwijl die verschrikkelijk veel woog, ocharme Manu!).

De ETA Lite heeft identiek dezelfde diameter als de Jetboil Flash met 9.5 cm, maar is minder hoog met (opnieuw) 9.5 cm, tegenover zo’n 13 cm voor de Jetboil. De ETA Lite is dan ook alleen bedoeld voor 500 ml, terwijl er in de jetboil een kleine 900ml kan – hoewel die dat streepje heeft staan binnenin dat zegt dat er maar water gekookt mag worden tot halverwege. Maar kom, de Jetboil is een pak groter en weegt een luttele 50 gram meer: 480 gram. Aan de andere kant: het compactere formaat van deze ETA Lite kon ons wel bekoren. De ETA Lite is 15cm hoog, drie cm lager dan de Jetboil. Het systeem rond de vinnen van de ETA Lite is een stuk compacter dan dat van de Jetboil, maar de drinkbeker bovenaan van de ETA Lite is dan weer veel groter, vandaar dat het verschil in hoogte eigenlijk enkel neerkomt om het verschil in volume van de kookpot.

Toen we de eerste keer buiten ermee kookten – waren we vooral onder de indruk van het gasblikje! – maar merkten we ook dat de stoof beduidend minder problemen had met (lichte) wind. Misschien omdat die vinnen wat beter beschermd zitten? Het compactere volume van 500 ml verplicht je ook met minder te koken, iets wat in koude omstandigheden eigenlijk niet zo slecht is: ooit hebben Woubeir en Mat pseudo wetenschappelijke experimenten gedaan in de sneeuw en de vorst van Signal de Botrange en half half tot de conclusie gekomen dat het sneller is om 2x een kleiner volume op te warmen dan 1x een groot volume. Wat zou betekenen dat je beter twee keer de ETA Lite aansteekt met 500 ml, dan één keer de Jetboil met 900 ml. Natuurlijk kan je in een 900ml Jetboil ook een half litertje opwarmen en van dezelfde truk genieten!

Nu de echte test kwam er toen we onze tent in een sneeuwstorm opzetten. Nuja… storm… in de Vogezen zijn we wel wat meer gewend, deze keer kwamen de rukwinden wellicht niet boven de 100 km/h uit. Maar het was alleszins koud en nat genoeg om vooral niet uit de tent te willen kruipen. De drie personen tent die overigens een lichtgewicht drie seizoenen Nigor prototype was, een klassieke dome met twee vestibules aan de zijkanten. Die vestibules waren vol met enerzijds de rugzakken, en anderzijds de schoenen en het natte materiaal. Er was geen voortent à la tunneltenten dus kookten we maar binnenin de tent, slecht voor de condens, maar goed voor de gezelligheid… en de warmte!

En hier kwam het leukste accessoire van de Primus ETA Lite naar boven: het koordje. Dankzij een eenvoudig maar ingenieus systeem kan je het handvat van de zijkant omleggen naar de overkant, waardoor het handvat bovenop de kookpot komt te staan, zodat je het met het bijgeleverde touwtje mooi kan ophangen. Geen gedoe met het voetje of risico op omkeren (en drie slaapzakken natmaken), maar gewoon mooi ophangen in het midden van de tent. De deuren links en rechts mooi opgezet zodat we een goeie luchtstroom hebben en koken maar!

Disclaimer: koken in de tent mag niet, is gevaarlijk en we hadden ergens ook gelezen dat je minstens een goeie halve meter met de Primus ETA Lite van alle kanten verwijderd moet zijn van brandbaar materiaal. Dus in een tent koken mag en kan vaak niet wegens gebrek aan ruimte. Zeker niet als je het aan de tentenfabrikanten vraagt. Oppassen geblazen dus. En probeer vooral niet je nafte te primen in de tent mocht je met zo’n vlammenwerpende benzinebrander op pad zijn, een compact alles-in-één gasssyteem zoals de ETA Lite is dan toch veiliger. Maar het mag nog steeds niet hoor, vraag maar aan  je tent!

Dankzij de piezo ontsteker heb je in theorie geen extra aansteker of iets nodig, maar in de praktijk neem je toch best een backup mee. De allereerste keer buiten ging die bij de eerste klik aan. Het systeem is compact en stevig, en die ene klik boezemde enorm veel vertrouwen in. Wow wat een systeem. De tweede keer in de tent ’s avonds kregen we ETA Lite van geen kanten aan. Veel gas, weinig gas, alles geprobeerd. Er was een vonkje te zien maar we kregen het niet aan. Dan maar een aansteker aan de buitenkant van de vinnen gehouden en hop, het spel schoot in gang. De volgende ochtend, wanneer het blikje stijf bevroren uit de sneeuw kwam, ging de brander opnieuw bij de eerste klik aan. Om dan voor de tweede opwarm sessie, deze keer voor de thee, opnieuw kuren te hebben. Er is dus niet echt een lijn in te trekken, dus neem zeker een aansteker / lucifers / firesteel mee als backup. Wat gefoefel met het metalen draadje van de piezo kan eventueel het euvel oplossen.

De voet van de Primus ETA Lite kan dichtgeklapt worden, maar is niet zo compact opvouwbaar als die van de Jetboil. Hij is wel groter, en past enkel binnenin de ETA Lite, als er geen blikje vanbinnen steekt. Groter betekent in principe stabieler maar in dit geval staat de brander ook hoger op de pootjes, wat het weer in theorie minder stabiel maakt. Het voetje kan dus beter, zeker als je kijkt naar de maniakale details in de rest van de brander. Nuja… het systeem blijft ook mooi rechtop staan zonder voetje, dus een dealbreaker kan je dit niet noemen.

De brander maakt gebruik van zogenaamde Laminar Flow technologie. Iets van  een laag profiel brander en dan een ingewikkelde uitleg. Bon, waar het op neerkomt is dat dit niet zomaar een klassieke brander is, maar een knap stukje engineering, wat moet zorgen voor zeer efficiënte en compacte (lees: minder hoge, en dus ook stabielere) brander. Het systeem verbruikt ook ongeveer half zo veel als een klassieke brander. Met de uitleg zijn we niet helemaal mee, maar de resultaten in de praktijk kunnen we des te meer appreciëren. Wat we wel kunnen zien is dat de brander dieper “verscholen” zit tussen de vinnen, en dat dit wellicht ook verklaard waarom deze brander het beter doet bij wind.

De efficiëntie en gebruiksgemak waarmee de Primus ETA Lite kookt is voor ons een pluspunt, en doet ons voor dit systeem kiezen in de plaats van lichtere, klassieke oplossingen. Na ongeveer naar schatting 8 liter sneeuw gesmolten te hebben, en aan het koken gebracht (sneeuw smelten kost minstens evenveel energie als water koken, dus je moet smelten en koken als dubbel tellen) was er 87 gram gas uit het blikje verdwenen. In de praktijk vonden we dat één enkel dergelijk compact systeem nog steeds goed werkte voor een team van drie personen, zeker met een zogenaamde fast & lite mindset. Dit betekent wel dat de laatste in de rij van de vriesdroogmaaltijden even moet wachten, maar als dat een slokop is (=Mat) dan is dat geen probleem. Maar serieus: terwijl één iemand eet zijn de andere twee toch bezig met sneeuw te smelten en te roeren, dus eigenlijk valt zo’n compact systeem heel goed mee met drie personen. En de volgende keer blijft de woodstove gewoon thuis en vertrekken we met enkel de ETA Lite.

De Primus ETA Lite voelt vanaf het eerste moment aan als een absoluut kwaliteitsproduct. We keken met een kritisch oog naar wat de meerwaarde was tegenover het icoon dat voor de revolutie zorgde, de Jetboil, en kwamen tot de conclusie dat het kleinere volume stabieler, lichter en nog steeds werkbaar is, zelf voor drie personen, en dat de Primus ETA Lite beter tegen de wind kan. En je kan de boel gewoon via het handvat ophangen, dergelijke details maken het gewoon af. Zorg wel voor een extra aansteker want de piezo ontsteker deed het niet altijd even goed. Ultieme test voor onszelf: welk systeem nemen we de volgende keer mee? Yip. De Primus ETA Lite. 50 gram lichter, compacter en ondertussen al een generatie verder, met nog betere prestaties. En oh ja, we zijn zot van dat koordje.

www.primus.eu

130 EUR